Monastyr Dragomirna i cerkiew w Patrauti
Obronny monastyr Dragomirna z cerkwią Zesłania Ducha Świętego znajduje się kilkanaście kilometrów na północ od Suczawy. Fundatorem monastyru był metropolita mołdawski Anastasie Crimca. W 1602 r. kazał zbudować tutaj niewielką cerkiew pod wezwaniem św. Eliasza i Jana Teologa (położoną na cmentarzu), w której później został pochowany. Kilka lat później, w latach 1607–1609, obok tej cerkiewki wzniósł monastyr z cerkwią pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego.
W latach 1627-1635 hospodar mołdawski Miron Barnowski-Mohyła otoczył monastyr czworobokiem potężnych murów obronnych z narożnymi basztami oraz bramą wjazdową. Mury te jednak już wkrótce okazały się niewystarczające wobec ataku Kozaków pod dowództwem Tymoszki Chmielnickiego, który przybył na Mołdawię w celu obrony tronu hospodara Bazylego Lupu i przy tej okazji zdobył oraz złupił bogaty monastyr (wkrótce potem zginął podczas obrony Suczawy). Dalsze losy założenia także były burzliwe. W 1691 r. monastyr zdobyły wojska polskie. W 1758 r. został ponownie zdewastowany i ograbiony, tym razem przez Tatarów. Gdy w 1775 r. Bukowinę przyłączono do Austrii monastyr pozostał po mołdawskiej stronie granicy. Mimo to, podczas okupacji Mołdawii podczas wojny krymskiej został zajęty przez wojska austriackie i zdewastowany przebudową na koszary. Restauracji monastyru dokonano w drugiej połowie XX w.
Cerkiew Zesłania Ducha Świętego, stanowiąca centrum monastyru, konsekrowana w 1609 r. jest budowlą wyjątkową wobec wcześniejszego budownictwa mołdawskiego. Tylko w pewnym stopniu nawiązuje do dotychczasowej tradycji architektonicznej Mołdawii, w dużej mierze stanowi jednak efekt jej przekształcenia pod wpływem architektury Wschodu: Zakaukazia i Azji Mniejszej. Zbudowana na planie wzdłużonego prostokąta, podobnie jak typowe cerkwie mołdawskie, posiada jednak o wiele smuklejsze proporcje. Także typowa dla tutejszej architektury wieża–latarnia wznosząca się ponad nawą jest smuklejsza i posiada niespotykaną dotąd bogatą, wschodnią ornamentykę. Cała elewacja świątyni podzielona jest w poziomie kamiennym splecionym sznurem, który tutaj po raz pierwszy pojawia się w architekturze ziem rumuńskich, a później będzie często stosowany.
Podobne łączenie wpływów widoczne jest we wnętrzu cerkwi. Nawiązuje ono do tradycyjnego planu trójkonchowego, lecz zamiast apsyd bocznych w nawie posiada tylko nisze zagłębione w murze (z zewnątrz mur nie posiada żadnych występów). Wyjątkowy jest też sposób dokonania podziału cerkwi na pomieszczenia – nawę i przednawie łączy zamiast niewielkich drzwi duża arkada. Posadzka cerkwi także nie zachowuje poziomu – ten stopniowo się podnosi w kierunku wschodnim.
Wnętrze cerkwi ozdobione jest malowidłami, typowymi dla malowanych cerkwi bukowińskich. W części zabudowań klasztornych, w obecnym kształcie pochodzących z XIX w., funkcjonuje obecnie muzeum z cennym zbiorem manuskryptów.
Monastyr Dragomirna zaliczony, więc jedziemy kilka kilometrów dalej do Pătrăuţi. W Pătrăuţi znajduje się niewielka cerkiew Podniesienia Krzyża Świętego z końca XV w., ozdobiona malowidłami wewnętrznymi (XV w.) i zewnętrznymi (XVI w.). Wpisana została na listę światowego dziedzictwa UNESCO, więc trzeba było zobaczyć.
Cerkiew została wzniesiona w 1487 r. z fundacji wybitnego hospodara mołdawskiego Stefana Wielkiego. Zbudowana na planie trójkonchowym. Nawę wieńczy kopuła stanowiąca podstawę wieży-latarni (po raz pierwszy zastosowano tu model sklepienia zwany potem sklepieniem mołdawskim). Wśród malowideł wewnętrznych, wykonanych częściowo zaraz po postawieniu cerkwi, częściowo zaś kilka lat później, szczególnie godne uwagi są sceny Kawalkady Krzyża Świętego (w przedsionku), stanowiąca element antytureckiego manifestu władcy (poprzez przedstawienie cesarza Konstantyna Wielkiego i świętych wojowników stających do walki w obronie wiary) oraz obraz fundacyjny (w nawie), przedstawiający Stefana Wielkiego z modelem cerkwi w rękach, za którego wstawiennictwo do Jezus Chrystus wnosi także św. Konstantyn. Ok. 1550 cerkiew została ozdobiona także malowidłami zewnętrznymi. W późniejszych czasach zatynkowane, zostały odkryte w XX w. Zachowały się jedynie częściowo na fasadzie wschodniej – widoczne są fragmenty sceny Sądu Ostatecznego oraz Etimasia (pusty tron Chrystusa, przed którym klęczą Adam i Ewa; umieszczona ponad wejściem do świątyni i wyrytym w kamiennej tablicy napisem fundacyjnym).
Cerkiew została zniszczona, zapewne w połowie XVI w., i pozostawała opuszczona przez długi czas – odnowiona została w początku XVIII w. Obok cerkwi wznosi się drewniana dzwonnica. Znajduje się też tu kamienna płyta zwana stołem Stefana Wielkiego (zgodnie z tradycją miał przy nim siadywać sam hospodar).
